تاثیر آموزش مهارت‌های ریاضی در آموزش فیزیک بر ارتقای ارزش تکلیف و کاهش فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان پایه دوازدهم

پیشینه و اهداف:فرسودگی و ارزش تکلیف تحصیلی از جمله مهم ترین متغیرهای حوزه تحصیلی می باشند. فرسودگی تحصیلی به‌ احساس خستگی در انجام تکالیف مدرسه و مطالعه، ونیز نگرش بدبینانه به تحصیل و مطالب درسی و احساس بی‌کفایتی تحصیلی اشاره دارد. ارزش تکلیف ادراک فرد از تکالیف و اهمیت آن است که شامل مؤلفه های علاقه، اهمیت و مفید بودن است. تحقیقات نشان داده اند که این دو متغیر می توانند پیامدهای تحصیلی را تحت تاثیر قرار دهند.هدف این تحقیق بررسی تأثیر آموزش مهارت­های ریاضی در آموزش فیزیک بر ارتقای ارزش تکلیف وکاهش فرسودگی تحصیلی دانش‌آموزان پایه دوازدهم می­باشد. در این راستا تحقیق حاضر قصد دارد، دانش آموزان با و بدون آموزش مهارت­های ریاضی در آموزش فیزیک را از نظر میزان ارزش تکلیف و فرسودگی تحصیلی  مورد مقایسه قرار دهد. روش‌ها: روش تحقیق حاضر از نوع طرح نیمه­آزمایشی به صورت پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است.  در این تحقیق نمونه ای شامل دو کلاس 36 نفره از دانش­آموزان پایه دوازدهم رشته ریاضی- فیزیک از جامعه آماری دانش آموزان اداره آموزش و­پرورش ناحیه 1 شهر تبریز در نیمسال اول سال تحصیلی 98-1397 انتخاب شدند. دانش آموزان شرکت کننده در این تحقیق، به صورت هدفمند انتخاب شدند و سپس  بصورت جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. دانش آموزان گروه آزمایش در آموزش درس فیزیک به مدت 8 جلسه در معرض آموزش مهارت­های ریاضی قرار گرفتند و در این مدت دانش آموزان گروه کنترل به همان شیوه سنتی آموزش خود را دریافت کردند. بسته آموزشی مهارت­های ریاضی در آموزش فیزیک، توسط دبیران فیزیک تهیه و توسط اساتید حوزه تربیتی و فیزیک دانشگاه مورد بازبینی و تأیید قرار گرفته است. این بسته شامل توجیه دانش آموزان درباره آموزش مهارت های ریاضی و کاربرد آنها در آموزش مفاهیم  فیزیک ازجمله آنالیز برداری و کاربرد آن در فیزیک ، تابع خطی و کاربرد آن در فیزیک ، معادله  درجه دو و کاربرد آن در فیزیک، تانژانت و شیب می شد. هر دو گروه قبل و بعد از آمورش با استفاده از پرسش‌نامه­­های فرسودگی تحصیلی و ارزش تکلیف مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های بدست آمده با استفاده از روش کواریانس مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که در میزان فرسودگی تحصیلی بین دو گروه تفاوت معنی­دار وجود دارد. دانش‌آموزانی که آموزش مهارت­های ریاضی داشتند، میزان فرسودگی تحصیلی پایین­تری را نسبت به گروه کنترل نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد که بین دو گروه در ارزش تکلیف تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج نشان می دهد، دانش­آموزانی که آموزش مهارت­های ریاضی داشتند، میزان ارزش تکلیف بالاتری را نشان می دهند. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق تأثیر آموزش مهارت­های ریاضی در آموزش فیزیک را بر ارتقای ارزش تکلیف وکاهش فرسودگی تحصیلی دانش­آموزان مورد تأیید قرار می­دهد. نتایج بدست آمده می تواند در حوزه آموزش و پرورش مورد استفاده قرار گیرد. در این راستا پیشنهاد می شود در راستای ارتقای ارزش تکلیف وکاهش فرسودگی تحصیلی و به تبع آن ارتقای پیامدهای تحصیلی، آموزش مهارت های ریاضی در آموزش فیزیک مورد توجه قرار گیرد. در این تحقیق خرده مقیاس های فرسودگی  مورد بررسی قرار نگرفت. پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی، تاثیر آموزش مهارت­های ریاضی در آموزش فیزیک بر خرده مقیاس های فرسودگی تحصیلی مورد بررسی قرار گیرد.